Fotoğrafın Sınırlarını Zorlayan Sanatçı
Kültür Bakanlığı tarafından yayınlanan sanat dizisi serisinden
Tüm Bir Yaşam Albümü
Lise yıllarında resim yaparak hayatını kazanmaya başlayan Kaygun, 1969 yılında Devlet Tatbiki Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde grafik eğitimine başlar. Grafik sanatıyla çok ilgilenmemiş ve fotoğraf sanatı üzerine yoğunlaşmıştır. 1973 yılında okulu bitirdikten hemen sonra aynı kurumda öğretim görevlisi olarak bir süre görev yapmıştır. 1977’de FOTOS Fotoğraf Sanatçıları Derneği’nin kurulumuna katkı sağlamış ve ilk başkanı olmuştur. 1980 yılında Avusturya hükümetinden aldığı burs ile Salzburg Uluslararası Yaz Akademisi’ne katılmıştır.
Yurda döndüğünde; siyah beyaz grafik çalışmaları, belgesel fotoğrafları, Anadolu görüntüleri, sanat insanları, polaroidleri ve boyamaları başta olmak üzere farklı konular ve yöntemlerle durmaksızın çalışmalarını sürdürür. Çizim ve boyama gibi yetenekleri de çok iyi olduğu için fotoğraf üzerinde resimsel denemelere girişir. Ayrıca polaroid fotoğraflarına da alışılmışın dışında manipülasyon ve boyamalar yapar. Kazıyarak, renklendirerek, çizerek bir ressamın tuvali gibi istemediği detayları siler, kendi istediklerini ekler. Yeni görüntülere, yeni anlatımlara ulaşır.
Düz fotoğraf kağıdının üstünde
Sayısız boyutla oynamak, Değiştirmek, değişmek…
Yaratmak !
Fotoğrafın sınırlarını zorlamak…
Samih Rifat
Türkiye’deki ilk renkli polaroid fotoğraf sergisini açan sanatçının fotoğraf üzerinde ilk manipülasyon denemelerini yaptığı Polaroid serisinden parçalar Uluslararası Polaroid koleksiyonuna dahil edilir ve çalışmaları önemli müze ve sanat kurumlarında sergilenir. Yapıtları, Türkiye dışında Avusturya, Batı Almanya, İsviçre, İngiltere, ABD ve Japonya gibi ülkelerde sergilenir ve yayınlanır.
Fotoğraf tekniklerini en uç noktalara kadar zorlayan, her sergisinde, her çalışmasında değişik kapılar aralayan yorulmaz deneyci, portreyle her zaman yakından ilgilenir. Özellikle daha çok resim alanına giren işler yaptığı son yıllarında bile portreler çekmekten hiç vazgeçmez. Albümde de yer alan fotoğraflarında plastik değerlere, siyah-beyazın oyuncaklı istiflerine önem veren yanı portrelerde de öne çıkmıştır. Portrelerin yer aldığı ’’Sanat İnsanları’’ serisinde görenlerin belleğinde derin izler bırakan anıtsal fotoğraflar bırakmıştır geriye.
Fotoğraf dışında sinemayla da ilgilenen sanatçı, yönetmen olarak iki filme imza atmıştır: Afife Jale (1987) ve Dolunay (1988).
Dolunay, başta Cannes olmak üzere birçok uluslararası film şenliğinde gösterilmiştir.
Sanatçı 7 Aralık 1992 tarihinde İstanbul’da vefat eder.
Artık aramızda olmasa bile, estetik anlayışı, cesareti ve bu benzersiz görüntü yaratma yöntemiyle nelerin söylenebileceği, nelerin duyurulabileceğini fotoğraftan yola çıkarak ürettiği çarpıcı işlerle aklımızda yer etmeyi ve görmesini bilenlere de yeni ufuklar açmayı sürdürüyor.
Sessiz bir türkü söylüyoruz,
İçimizdeki yaraya bakarak.
Ritsos
Kaynak:
- İFSAK Kütüphane – (Tüm Bir Yaşam-Albümü) Kültür Bakanlığı Yayınları
- Akla Kara Arası – Samih Rifat – Yapı Kredi Yayınları
*Dipnot bir konunun nereden alındığını gösteren bilgilendirme bölümüdür. (*) işareti ile gösterilir. Sayfa sonlarında altta karınca gibi küçücük kaldığından hiç kimse bakmaz ve “ben biliyorum bunları zaten” der, geçeriz. Bundan sonraki dipnotlarımızı okumadan geçmemeniz dileğiyle. Bu köşede İFSAK Kütüphane’den hep bir Dipnot* olacak.
Merhaba Meral,
Şahin Kaygun’un tıpkı Orhan Veli gibi kısacık hayatında ülkemizin en özgün fotoğrafçısı olarak adını yazdırmış çok özel ve çok yönlü bir sanatçı olduğunu düşünüyorum. En beğendiğim fotoğraf sanatçıları sırasında açık ara ilk sırada olduğunu söyleyebilirim. Şahin Kaygun’un bende de üç kitabı bulunuyor. ”Tüm Bir Yaşam” ve ”Bir Fotoğrafçının Günlüğünden Notlar”ı sahafta bulduğumdaki mutluluğumu anlatamam. Bir de geçtiğimiz yıllarda İstanbul Modern’de açılan Şahin Kaygun sergi kitabı…
Çağının çok ötesinde bir sanatçıydı, erken ölümü çok acı
Ne güzel olmuş Şahin Kaygun’ı tanıtman
Sevgiler