Güzel Sanatlarda Nü (Nude Art) 4

Merhabalar, güzel sanatlarda nü konu başlıklı yazı dizimizin geldik dördüncüsüne, bu yazımda özellikle bizlerin bu gününe ışık tutacağına inandığım bazı konuları ele alacağım.

Serinin önceki yazılarına; (Nude Art) 1, (Nude Art) 2 , (Nude Art) 3 bağlantılarından ulaşabilirsiniz.

Bir önceki yazımda Rubens ile Barok dönemine bir giriş yapmıştık, bu yazıda da yine, özellikle de fotoğrafın kendisi için belirleyici olan bir şekilde fotoğrafın doğumuna da sebebiyet verdiğini düşünülen Barok dönemi ile devam edeceğim.

Genel hatlarıyla Barok, Rönesans ve Maniyerizm‘den sonra ortaya çıkan bir sanat akımıdır. Öncesindeki sanat akımlarına göre daha çok dinamizm içeren, özgüven ve gerçekçi bir tasvir yaklaşımı ortaya koyan sanat akımıdır.

Barok sözcüğü Portekizce “barocco” ya da İspanyolca “barucca” sözcüğünden türemiştir. Barok sözcüğü “düzgün olmayan inci” anlamına gelmektedir. Bu dönem de Caravaggio ve Rembrandt özellikle kullandıkları Chiaroscuro tekniği ile döneme ve yazının başında bahsettiğim gibi fotoğrafın doğumuna etki etmişlerdir. Chiaroscuro, Barok sanatının en iyi bilinen ve akımı diğerlerinden belirgin bir şekilde ayıran özelliğidir.

Bu teknik, ışık ve gölge arasındaki etkileşime atıfta bulunur, genellikle çok yüksek kontrast ve dramatik bir atmosfer oluşturmak için kullanılır. Chiaroscuro tekniği, dönemin önemli Flaman ressamlarından Peter Paul Rubens’in Massacre of the Innocents -Masumların Katliamı- adlı tablosunda görülebilir.

İncil‘den (Matta, 2. Bölüm) resmedilen bu eserde katledilenler, erkek bebekler. Yahudi Kralı Hirodes, Üç Bilge aracılığıyla Mesih‘in gelişini haber alır. Üç Bilge: Meryem adlı bir kadının, Betlehem‘de Tanrı tarafından bir erkek bebek dünyaya getireceğini ve herkesin O’na tapınacağını söyler. Meryem‘in eşi Yusuf‘a, rüyada görünen bir melek: ailesini alıp Mısır’a kaçmasını öğütler ve Yusuf, Meryem‘le beraber Mısır’a gider. Bunu bilmeyen Hirodes, Meryem‘in yaşadığı bölgedeki tüm erkek bebeklerin katledilmesini emreder.

Dikkat ederseniz Rönesans döneminde başlayan Antikite ve Din üzerine üretim bu dönemde de devam etmektedir. İnsanların günlük hayata dair konuları kısmen resim sanatına girmiş ve işlenmeye başlamış olsa da üretim çoğunlukla mitoloji ve din üzerinden devam etmektedir.

Flaman Barok’da bunlar yaşanırken onlara esin kaynağı olan İtalyan Barok’da Caravaggio döneme liderlik etmeye devam ediyor ve yüksek kontrastlı resimleri güçlü Chiaroscuro tekniği ile döneme damgasını vuruyordu. Şiddet içerikli, arka planı karanlık, figürlerin ön plana çıktığı eserleri günümüz sanat tarihinin en önemli eserleridir.

The Calling of Saint Matthew, Aziz Matta’nın Çağrısı bu teknik ile yapılmış en ünlü eserlerinden biridir.

Resim, Matta İncilin deki hikayeyi tasvir ediyor (Matta 9: 9);

“İsa, vergi dairesinde oturan Matta adında bir adam gördü ve ona ‘beni takip et’ dedi ve Matta ayağa kalkıp O’nun ardından gitti.”

Caravaggio, vergi tahsildarı Matthew’u diğer dört adamla bir masada otururken tasvir ediyor. İsa Mesih ve Aziz Petrus odaya girdiler ve İsa Matta’yı işaret ediyor. Bir ışık huzmesi, masadaki İsa Mesih’e bakan adamların yüzlerini aydınlatır.

Barok dönemin ve Chiaroscuro tekniğinin bir diğer dahi ressamı o dönem Flemenk coğrafyasından çıkacaktı: “Rembrandt” , Flemenk Barok ve Chiaroscuro ustası. Güçlü ve etkili Chiaroscuro kullanımı onu Caravaggio ile dönemin en önemli isimlerinden biri haline getiriyor.

Rubens ile birlikte dönemin nü resimlerine bir örnekte Rembrandt’ın, Bathsheba At Her Bath – Banyosunda Betşeba’dır.

Rembrandt, bu eserinde, Eski Ahit‘te anlatılan güzelliğiyle ünlü yahudi kadın Betşeba’yı, Tanah’da geçen bir olayı betimledi. Bu olayda evinin çatısında dolaşmakta olan Davud, ordusunun generallerinden Uriya’nın karısı Betşeba’yı bahçesinde banyo yaparken görür. Aniden kadını arzulayan Davud, Betşeba’yı hamile bırakır. Günahı bununla kalmayan Davud, Uriya’nın kanlı bir savaşta ön saflarda yer alması emrini verir. Davud’un umduğu gibi Uriya savaşta ölür. Onun ölümünden sonra Davud, Betşeba’yı karısı yapar. Batşeba’nın Davud’dan olan çocuğu doğumundan birkaç gün sonra ölür. Hristiyanlıkta bu ölümün Davud’a verilmiş bir ceza olduğuna inanılır.

Barok dönemi ve bu dönemin İnsanlık tarihine katkıları ele alındığında etkisinin ne kadar geniş alanlara, farklı disiplinlere ve uzun sürelere yayıldığını görebilirsiniz. Öyle ki, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biri olan Protestanlık, 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin’in öncülüğünde Katolik Kilisesi’ne ve Papa’nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur. (1529)

Rönesans ile başlayıp Barok ile devam eden bu süreç, İnsanlık tarihinin Aydınlanma Çağı olarak kabul ettiği dönemin kaynağıdır.

www.daykdanzig.com